Kunstenaar. Dat ben ik als persoon altijd al geweest in mijn blik op de wereld om mij heen.
Maar door de tijd heen heb ik ook zicht gekregen op welke manier ik dit wil uiten en wat ik ermee wil bereiken.
Visie
Waarom kunstenaar?
Afgelopen jaren heb ik gezocht naar welke plek ik in de wereld wil innemen. Is er een ‘voorbestemde plek’ of moet ik die zelf vormgeven? Door verschillende richtingen te onderzoeken en te zoeken naar wie Jaap is, heb ik iets meer richting gevonden voor dit moment in mijn leven. Dit heb ik voor mezelf kunnen verwoorden als ‘onconventionele talen inzetten om mensen dichter bij zichzelf en bij God te brengen’. Dit drijft me. Ik ken uit mijn eigen ervaring de pijn en strijd van eenzaamheid en mentale worstelingen. Vanuit deze pijn weet ik dat ik moet staan voor deze gebroken mensen. Voor hen die strijden om te overleven en niet voor zichzelf kunnen opkomen. Hen wil ik een stem geven, en hun onzichtbare pijn wil ik zichtbaar maken.
Hierbij komt ook een persoonlijke reden, ik ben iemand die zichzelf makkelijk aanpast aan verwachtingen en het functioneren van anderen. Bij het helpen van een ander vergeet ik vaak mezelf. Echter heb ik ontdekt dat ik in mijn kunst juist de ruimte neem om mezelf te zijn. Om mijn worstelingen, mijn ervaring, mijn blik en mijn zijn de ruimte te geven. Juist daardoor kan mijn kunst de ander echt helpen.
Dit talent, om mensen te kunnen bereiken en te raken door middel van kunst, zorgt ervoor dat ik erin geloof dat ik verschil kan maken in de wereld, voor hen die lijden onder onrecht en gebrokenheid.
Het doel van mijn kunst
In onze moderne samenleving is het eenvoudig om van de ene oppervlakkige prikkel naar de volgende te gaan. Om door te rennen en te doen alsof je het leven op een rijtje hebt. Om je te verbergen achter de glimlach op je gezicht.
Maar mag jij er ook zijn?
Hoelang kan je blijven rennen in het oppervlakkige, totdat dat je de voldoening en zin van het leven verloren bent? Hoelang ren je weg voor knagende gevoelens en pijnlijke ervaringen totdat ze zo sterk schreeuwen dat alles instort? Ik geloof dat we moeten leren om gewoon gebroken mensen te zijn. Want wie is dat niet? In mijn kunst wil ik de toeschouwers stil zetten en deelnemers maken. Om hen bewust te maken van de onzichtbare pijn van mensen om hen heen en als zij dit toelaten, ook de pijn van henzelf.
Als mensen mijn kunst zien kan dit confronterend zijn, maar dat is niet het doel. Ik streef er naar om mensen door de confrontatie stil te zetten. Om even te stoppen met rennen en na te denken over de vraag waar ze mee bezig zijn. Dat niet de vraag ‘Wat maakt mijn leven nuttig?’ centraal staat, maar ‘Wat maakt mijn leven waardevol?’.
En ja, dat kan pijn doen, of shockeren. Maar wanneer dit ervoor zorgt dat je eerlijker en opener naar jezelf wordt, dan geloof ik dat dit de eerste stap is naar mens-zijn. De eerste stap om bewust op deze aardbol te mogen zijn en om de mensen in onze leefwereld ‘echt’ te zien. Dat je de pijn en gebrokenheid van de ander en van jezelf ziet en erkent. Dat je samen kan huilen, samen liefde kan delen en samen kan groeien naar een hoopvolle wereld.
Wat definieert mijn kunst?
Ik heb in mijn leven de keuze gemaakt om open te zijn. De keuze om te weigeren mee te gaan met de massa, maar om ruimte te geven aan de lelijke en pijnlijke kanten van het leven. Door deze keuze word ik niet belemmerd of tegengehouden om confronterende vragen en boodschappen weer te geven.
In deze openheid geef ik mijn kunst weer vanuit de ‘hooggevoelige’ manier waarop ik de wereld beleef en ervaar. Door mijn unieke levensverhaal en persoonlijk proces heb ik een heel eigen visie en ontwikkeling doorgemaakt wat terug te zien is in mijn werk. Dit is Jaap.
Qua vorm merk ik dat ik als beginnend kunstenaar nog aan het zoeken en experimenteren ben, maar in het proces van elk kunstwerk speel ik met de kracht van contrast. Dit doe ik door objecten bij elkaar te brengen die niets met elkaar te maken lijken te hebben, of die met elkaar schuren. Daar waar deze botsen ontstaan nieuwe dingen, die een nieuwe en verrassende boodschap in zich meedragen. Ik geloof dat daar, waar het leven botst en schuurt, de mooiste en waardevolste dingen ontstaan. Dit zorgt voor eenheid in mijn werk binnen een variatie in vorm.
Tot slot nog wat woorden over de rol van God en geloof in mijn kunst. Ik ervaar dat er in onze wereld een scheiding lijkt te zijn tussen ‘christelijke kunstenaars en niet-christelijke kunstenaars’. In mijn kijk hierop sluit ik mij aan bij de visie van rapper NF, die de vraag kreeg of hij zichzelf als christelijke rapper zag. Zijn antwoord hierop was ‘Ik geloof in God en ik maak muziek. Als iemand christen is en loodgieter, maakt dat iemand dan een christelijke loodgieter?’.
Kunst is voor mij een expressie van hoe ik de wereld beleef, over hoe ik het leven ervaar, over de pijn die ik zie en herken in de mensen om mij heen. Ik beschouw mezelf niet als christelijk kunstenaar, maar ik geloof in Jezus Christus als hoop voor de wereld.
~ Jaap Bijl